– Natasha Sardzoska (1979) es una poeta, autora, intérprete y traductora (FR, ES, IT, EN, PT, CA) macedonia. Con un doctorado en antropología por las universidades Eberhard Karls de Tubinga, …
Category: Poetry
Vulnerability
my leaf lost its festivity
colors fade away
as you go pale
in the noon
the sun is not my ally anymore
the darkness did not help
to bring back your red flesh
you leave silent and confident
but you taught me darkness brings light
but my light is stuck in your dark flight
Извадок од романот „Трамонтана“
„Знам. Знам, се гледа тоа по вашите очи, по опуштеноста на вашата уста, по олабавените образи разлеани со белина, по надмениот и пркосен раб на вашите усни, се гледа, се гледа длабоко во вашата заднина, преку вашите очи, дека ве одминуваат посебни светла, посебни траги се движат во вашите внатрешни патишта, посебни животинки пискаат внатре во вашите дамари, пламени јазици пиштат од вашата несреќа, сакаат да ја кажат, но се губат во вашата плашливост, во вашиот кукавичлук, се гледа, се гледа дека во вас свршуваат непознати мажи и дека воопшто не се грижите за вашето здравје и ризикот од венерични болести, се гледа дека купувате органска храна, дека пиете секое утро сок од 2 килограми портокали со 2 кафени лажички спирулина, се гледа дека така се убедувате себеси во добронамерноста и буржоаската должност, но токму таму лежи вашата замка, вашата стапица е во себезалажувањето, се гледа и дека носите марами Хермес зашто ви создаваат чувство на воздушна чистота, онаа што не постои во вашата загадена душа, и се гледа дека ја криете вашата духовна беда со парфемите Герлан кои врз вашите мртви сетила постилаат цветни полјани, се гледа дека вашата долна облека е свилена, се гледа дека вашите пари се лесни, се гледа дека не сте мајка, се гледа и дека не сте родиле, вашата карлица е тесна, се гледа, вечерва сте имале оргазам, се гледа, себична сте, не знаете да сакате, не знаете да делите, празна сте, се гледа дека цицате добро, ама ретко, скоро никогаш, зашто тоа нее според католичките канони, се гледа дека кога тоа го правите си ја миете устата со сапун, се гледа дека не може да ве купат, се гледа дека сте емотивно стерилна. Кучка.
Има некаков проблем, како низ облак го прашав. Не, нема никаков проблем, госпоѓо, само малку бев замислен. Па зошто ме гледате така нападно, му реков. Па сакав да кажам нешто, госпоѓо, ама не знаев дали смеам, еве ќе се обидам, се гледа, се гледа на вашиот врат, дека, дека, дека, вие, како да кажам, дека сте имале асфиксија, но внимавајте, чувајте се, госпоѓо, низ вратот минуваат каротидните вени, мал погрешен притисок на мажот, додека ве набива, може да ви го одземе пулсот и дотокот на крв, со еден збор, животот“.
од мојот роман „Трамонтана“
ИЗВАДОК ОД РОМАНОТ ТРАМОНТАНА
Слегов на метрото Конкорд и се упатив нагоре кон улицата Сент Оноре влечејќи се по улицата Ројал. Глетката кон густите окер-портокалови светла, смешани и слеани со пурпурно-сивите светла од излозите, и далечните сини и црвени одблесоци на француското знаме зад мене, во далечината на непрегледниот плоштад Конкорд, ми ја зовриваше крвта. Чекорев по улицата Сент Ооноре до следната раскрсница: одлево беа Амбасадата на САД и хотелот Софител Фобур, а оддесно беше раскошниот излог на Хермес. Бројот на зградата каде што бев упатена беше по истата редица броеви како и луксузниот салон на Хермес. Се најдов некаде пред барот Буда. Божествените имиња толку добро им прилегаат на небожествените места. Луѓето ги сакаат зашто им создаваат тенок слој на етеричност и лежерност. Изговор за бегство, за лет, за препуштање. Хермес. Буда. Само слободата може во нас да го разискрува и разгорува пламенот. Огнот на летот. Жарот на бестелесноста. Огнот на полноумноста.
Хермес. Буда. Зигмунд Фројд. Тие имиња за мене значеа нешто и ништо.
Сакав да бидам лишена од значења и од очекувања.
Веднаш ми ја отворија вратата. Внатре, лицата на луѓето не се разликуваа од нивните контури и сенки. Околу шанкот, целосно импровизиран во дневниот салон, се вртеа најнесигурните во себе, оние кои обично имаа високи позиции во француското општество, седеа на скапи кожени фотелји и одлучуваа безмилосно и свирепо за туѓи животи, тие, токму тие, сега и тука се тетеравеа со дланките по џебовите и се шуткаа како обезглавени поданици, барајќи лесна дрога, лесен секс, лесен залог, лесен изговор, лесна дрога колку да се каже дека консумирале нешто. Нарачуваа секакви коктели. Пиеја како тинејџери. Не знаеја за себеси. Не се знаеја себеси. Губеа секаква слика и поим за себеси.
Веднаш ја здогледав Карен. Со неа беа и Кзавиер, Себастијан, Нели. Пиевме коктел со дива орхидеја, со апсинт, рибизли и сок од малини. Потоа џин со цеден лајм, бибер и босилек. Потоа џин со ѓумбир, сок од краставица, ливчиња босилек и белка од јајце. Околу мојата половина сетив нечии раце. Јас сум Адријан, издавач сум. Тој беше најмладиот брат од тројцата уметници. Најстариот беше режисер, средниот пијанист. Но јас не сакав совршени мажи. Не сакав чисти лица и беспрекорни тела. Сакав тела врежани со безгранична плот. Лукаво се измолкнав и заминав во другата просторија. На каучот седеше жена со ширум раширени нозе и се бакнуваше со еден постар црномурен маж. Тој длабоко со дланката навлегуваше во нејзината вагина. Излегов од тој круг зашто таму не бев во центарот на мојата потреба. Веднаш до таа соба имаше претсобје и таму беше возбудливо зашто таму се наоѓаа оние што знаеја што сакаат и што бараат. Не беа љубопитни. Тие беа во кругот на одлучноста. Ме погледнаа неговите црни очи и веднаш го сетив неговиот дебел јазик длабоко во моето грло. До бедрата ми го залепи својот цврст стегнат пенис што провираше со сите свои облини преку неговите црни панталони. Имаше бела кошула, златен синџир, исончано тело. Немаше влакна. Личеше на Италијанец, Шпанец, Либанец. Имаше арапски останки, а европски стил. Ги откопча панталоните и додека со шаката цврсто ме стискаше околу вратот мигум ми го начука низ разрезот на мојот виолетов свилен фустан. Околу нас луѓето се ѕвереа како гладни хиени. Не беа научени на оргазам. Оргазмот беше привилегија на малкумина. Често европската култура на телото се меша со лесен секс, со куси авантури, безначајни телесни размени, а многу ретко со длабоки исконски оргазми. Мојот ’рбет се виткаше како змеј додека од устата испуштав пламени јазици. Оргазмот ми се исфрли како змија од утробата и прсна во неговото уво. Беше задоволен и бликаше со своите немилосрдни мускули. До нас имаше уште еден повозрасен пар. Жената имаше подврски и син свилен фустан, а мажот носеше костум и кравата. Ѕирнав несигурно кон импровизираниот шанк за да проверам дали ме виделе Карен и Нели. Мажот и жената што водеа љубов до нас веќе беа заминати во некои други соби. Јас не забележав ништо и никого. Оргазмот е мала смрт. La petite mort. Нашите сетила згаснуваа. Не слушав. Не гледав. Не мирисав. Само вресок. Само грч. Го повлеков работ од фустанот врз бедрата и си го покрив полот. Бев исполнета. Секако и во секоја смисла. По моите нозе се слеваше сперма.
Кога се вратив кај Карен, веднаш дотрча Адријан, сакајќи да ме запознае со ќерката на Ширак, Шарлен. Знаеш дека не сакам да знаат каде работам, затоа претстави ме како писателка. Мило ми е, Алма, Адријан ми е издавач. Во Париз имаше толку многу писатели и поети што воопшто не ќе ѝ беше сомнително ако ѝ кажев дека пишувам ремек-дела. Моите пријатели се забавуваа и се чинеше како воопшто да не виделе што се случи со мене и со црномурниот маж со бела кошула. Него веќе и го немаше. Го барав со погледот, но никаде ни трага од него. Ни глас. Ни сенка. Имав чувство како и никогаш да не се случил.
Која сум, што сакам, каде се водам себеси, зошто не можам да се размножам, зошто не оставам траги и коски од себеси, се измачував до несвесност со овие прашања. Не сакав да најдам одговор за нив. Ги оставав отворени да ѕунат како кимвали во мојата глава, да ројат како инсекти во моите поткожни ткива, да брмчат како пчели околу застоена чоколадна торта. Не се плашев ниту од болести. Имав немерлива доверба во своето тело и во својот имунитет. Се напив уште еден коктел со апсинт. Ми се допадна неговата боја која, и покрај темницата во тој стан од 200 квадратни метри, зрачеше со синило. Тонејќи во синилото, имав чувство како тула да беше паднала од мојата утроба, како камен да се беше стркалал по моите нозе. Бев олеснета. Кога сите луѓе секој ден би секретирале доволно ендорфин и серотонин, светов би бил мирно и ведро место за живеење, зашто сите би развивале емпатија и духовна великодушност, би се врзувале еден со друг, би доживувале бурни полови односи и би заборавале на сите површни тегоби ограничени во времето и просторот коишто не ги поседуваме, чиишто гости сме на неопределен и непознат рок. Но луѓето не сакаат мир. Не сакаат ведрина. Луѓето полесно се снаоѓаат во немир и во беспокој. Луѓето се плашат повеќе од својата светлина отколку од својата темнина. Од деца нѐ учат да поставуваме прашања на кои нема одговор, нѐ свикнуваат на мачење и на мачнина, нѐ водат кон измачување, кон себеизмачување, нѐ стројат во сложеност, обеспокоеност, немилосрдност, борба, натпревар, од мали нозе нѐ учат да трчаме уште пред да проодиме, да врескаме уште пред да прозбориме, да бидеме она што не сме, да бидеме како другарчето до нас, како синот на пријателката на мама, како братучетката на сосетката, како глумицата од телевизискиот екран, како тато што сакал да биде кога бил мал. Како никој, од мали нозе, нашите дланки се научени да ги заплеткуваат стварите, без да знаат да ги одврзат, и така се губиме, и така реалноста нѐ убива, и така животот нѐ победува уште пред да заврши, уште пред да нѐ окончи, и така, животот нѐ живее нас наместо ние да го живееме него.
Можеби одговорот го имаше Буда. Можеби Хермес. Можеби Фројд. Можеби затоа ги биравме тие лозинки и кодови за влез, затоа што немавме во себеси влез. Можеби затоа одевме на тие места со божествени имиња, зашто внатре во нас вирееше паднатиот човек. Можеби затоа ја носев марамата: за да не заборавам дека јас сепак можам да летам.
Трамонтана
Poem for my Father
Roman palimpsests
I hear my father’s voice
in the Jewish ghetto by the synagogue
peeling through the ocher-orange facades
passing through between the cobblestones
not captured
not even indignant
the voice is solitary
homeless and mute
like a tsunami wave
like an unexpected winner
lovingly approaching the historical justice
at night the seagulls land on the cobblestones
they secretly peck grains between stones
and bring back to the sky the voice
the dust from a light beam:
there is too much beauty in this world
it is inevitable
it is unavoidable
but the voice of my father
can no longer
whisper it
*
the world has left you
spring blossoms but not anymore mesmerized
and you will no longer taste it
your rosemary gardens ask why are you missing
the april sun shines on your frozen and cracked shutters
but you will no longer rejoice under the bulky suns
and not even under the poor ones setting behind the moon
and yet there will be no more moon at all
except this needle of solitude
a crystal strayed over the deaf forest
a mirror of the past howling
like a pack of hungry wolves at midnight
and breaks up
sad and pale
like a sun lost
from its orbit
pushing the thread
the axis of my agonies
Photo by icon0.com on Pexels.com
cartografía del fuego
estamos en ninguna parte
no vamos a ninguna parte
somos dibujos solitarios en las plataformas
nuestros alientos humean alrededor de los aeropuertos
oímos las conversaciones sordas en las carreteras
contemplamos las ventanas cerradas del metro parado
los trenes del silencio son suspendidos
los vuelos son cancelados
los días pospuestos
para nunca más
el vino hierve en nuestros labios
fuego en los márgenes de nuestra mente
nuestros ojos son nubes congeladas
nuestras cabezas arrojadas al desierto
estepas crecen en nuestras lenguas
selvas mojadas en los sexos
abismos en el pecho
mapas ardientes
después de la lluvia
en el cielo de cristal
que no cubre ningún país
nos vamos después de nuestras sombras
somos huellas pisadas en las arenas movedizas
ropa rasgada de los refugiados sin rumbo ni rastro
los cetros están fuera de los límites de los reinos ficticios
uñas dientes ojos desenterrados de las historias no escritas
perdidos en las incomprensibles crestas de la nuestra carne
mapas desgarrados de nuestras rodillas
orillas hinchadas que tragan islotes y calas
en el extremo de nuestro anhelo celular
en la frontera de las naciones muertas
estamos quemando solo por ese momento
cuando sabes
cuando lo sé
eres el levante derrotado
vuelves tu espalda al viento del este
caminas por los bordes de tu libertad
y te vas
pero ya no eres una quimera
no eres ni un exilio
ni siquiera serás
para mi
terra incognita
Нов Орган
за М.К. нема процес ниту процеп сами сме ти и јас и само водата од нашите очи нѐ храни иако температурата не е доволна за да нѐ слее и за да се излееме надвор од овие тела – сакаме да потечеме сега кон градите a можеме само со отворени ребра што се кршат како копјата на тишината – тишината на немите јазици тука некаде на левата страна пред белите дробови што ја кинат плацентата го голтаат срцето неповратно сраснуваат: градат нов орган сосема нов и невиден љубовен поредок
Песни од „Крстна коска“
картографија на огнот
за никаде сме
никаде не заминуваме
од никаде и не доаѓаме
цртежи сме по перони
испуштаме здив на аеродромски излези
слушаме глуви разговори по автопати
зјапаме во прозорци на запрени метроа
возовите на тишината доцнат
летовите се презакажани
деновите одложени
за никогаш повеќе
вино зоврива на здивените усни
по рабовите на нашиот ум
очите облаци замрзнати
нашите грла дини раздувани в пустина
степа ни вирее по јазикот
џунгла во половите и провалиите во градите
горешти отисоци сме под дождот
под кристалното небо што не покрива ниедна земја
зариваме зад нашите сенки стапала во жив песок
одежди пурпурни раскинати од бегалци без трага
жезла отфрлени од секое кралство сме
нокти и заби и очи ископани од историјата
изгубени во непрегледните сртови на нашата плот
искинати мапи на нашите колена
копна кои гризат гребени и приморја
по рабовите на нашиот клеточен копнеж
по бреговите на мртвите нации
гориме само за тој миг
кога знаеш
кога знам
поразен левент си ти
грб му вртиш на источниот ветер
чекориш по границите на слободата
и си заминуваш
но химера не си повеќе
ни прогон
нема ни да бидеш
за мене
terra incognita
римски палимпсести
додека твоето крило над нив морно се вие
(…) немирно во нив моето срце бие
Ацо Шопов
го слушам гласот на татко ми
во еврејското гето крај синагогата
се лупи низ окер-портокаловите фасади
и се протнува низ калдрмата
не е заробен
ниту огорчен
самотен е
бездомен и нем
како бран цунами
како неочекуван победник
кој со љубов пристапил кон историската правда
ноќе галебите слетуваат на калдрмата
крадешкум колваат зрна меѓу камењата
и му го враќаат горе на небото
гласот прашина од светлина зрачна:
има премногу убавина во овој свет
неизбежна е
неодложна е
но гласот на мојот татко
не може повеќе
да ја мемоли
*
светот те напушти
пролетта не цути повеќе волшебно
и ти нема повеќе ни да ја вкусиш
твоите градини со рузмарин прашуваат што те нема
априлско сонце ги грее твоите од студ испукани кепенци
а ти нема повеќе да се радуваш ни на јадрите сонца
ни на оние бавните што зад месечината заоѓаат
а и нема повеќе да има никаква месечина
освен оваа игла на самотијата
кристал залутан над глува гора
огледало на минатото што завива
ко глутница изгладнети волци на полноќ
и се ломи таговно и бледо
ко сонце изгубено
од својата орбита
протнувајќи го конецот
оската на моите агонии
Рим, 4 април 2019
нем град
не ви ја посакувам болката
која тоне под крвниот сад
на непознанието
подобро јато неми орли
да ве растргнат од измамата
и да изгорите усвитени
во вителот на прашувањето
отколку да тлеете ко кукавици
под вашите премолчани дамари
зашто дури тогаш ќе знаете:
нешто сте добиле
а требало да го изгубите
Париз, 2012
natashasardzoska 